Stimming of stimmen is een afkorting van zelfstimulerend gedrag en verwijst naar herhaalde, stereotiepe bewegingen of geluiden die mensen maken om zichzelf te kalmeren, te reguleren of te stimuleren. Dit kan bijvoorbeeld het fladderen met de handen, wiegen van het lichaam, draaien van voorwerpen of het maken van geluiden zoals klappen, sissen, zingen of neuriën zijn. Het is een uiting van stress / spanningen of overprikkeling / onderprikkeling. Iedereen stimt, maar je ziet het wel meer bij mensen met afwijkende prikkelverwerkingen.
Stimming komt vaak voor bij mensen met neurodivergente eigenschappen zoals autisme, AD(H)D of angststoornissen, maar kan ook voorkomen bij mensen zonder deze diagnose. Stimmen is een manier om jezelf te kalmeren in moeilijke situaties. De herhaaldelijke bewegingen of geluiden helpt overprikkeling voorkomen en helpt om zintuigelijke informatie te verwerken. De intensiteit en frequentie van stimming is bij iedereen anders. Maar in spannende situaties of stress wordt vaak meer stimgedrag gezien. De wereld en de overvloed aan prikkels kunnen overweldigend zijn, door te richten op de herhaling van een beweging of geluid kunnen ze zichzelf afleiden van de omgeving en rust in het hoofd terug krijgen.
Zowel kinderen als volwassenen stimmen, de volwassen maken vaak kleine onopvallende bewegingen doordat ze er beter mee om hebben leren gaan door negatieve ervaringen bv voet wiebelen, pen klikken.
Hoewel stimming nuttig kan zijn, is het ook vaak stigmatiserend. Mensen met stimgedrag worden soms gezien als vreemd of verstoord. De stigma kan ook leiden tot schaamte en daardoor onderdrukken van stimgedrag met als gevolg toename angst, stress ect. Als de wereld meer begrip hiervoor zal hebben en meedenkt door bv rust ruimte aan te bieden waar mensen rustig kunnen stimmen dan zal dat veel verschil maken. Maar begrip is de eerste stap die genomen zal moeten worden.
Wat zijn de positieve aspecten van stimming?
- Regulatie van emoties en stress; door herhaalde ritmische bewegingen of geluiden uit te voeren, kunnen ze zich kalmeren en hun gevoelens van stress, angst en overprikkeling verminderen.
- Versterking van het gevoel van eigenwaarde en zelfacceptatie; door het erkennen van nuttig en natuurlijk onderdeel van hun ervaring kunnen ze hun eigenwaarde vergroten.
- Vorm van zelfexpressie; bijdrage aan uiten van gevoelens en emoties.
- Sociale connectie; een manier om contact te maken met anderen met vergelijkbare interesses en ervaringen.
- Plezier en ontspanning; voor sommige mensen is stimming leuk en fijn wat ontspanning en voldoening geeft.
Voorbeelden van stims:
- Fladderen met de handen
- Geobsedeerd door felle kleuren of ronddraaiende voorwerpen zoals toverstaven, druppelbanen
- Ritmisch van voor naar achteren bewegen van het lichaam
- Op en neer springen
- Heen en weer lopen
- Klikken van een pen
- Draaien van voorwerpen
- Geluiden maken
- Kauwen op nagels, haren, kleding, touwtjes, kauwsieraad ect.
- Wiebelen met de benen / tenen
- Op tenen lopen
- Woorden of zinnen herhalen
- Klakken met tong
- Tanden knarsen
- Duimen
- Herhaaldelijk over een bepaalde stof wrijven
- Kauwgom kauwen
- Handen over elkaar wrijven
- Likken aan jezelf, objecten, lolly’s
- Knipperen met de ogen
- Ruiken aan bepaalde geuren, mensen, snuffelen
- Draaien met een lok haar of haren uittrekken
- Tekenen
- Een bepaald liedje constant herhalen
Welke voorwerpen kunnen helpen bij stimmen?
- Fidget toys zoals spinners, tangle, stress ballen
- Koptelefoon / oordoppen bij overgevoeligheid voor geluiden
- Bewegingsspeelgoed zoals springtouwen, hoepels, balansborden, skippyballen, draaistoel en trampolines
- Tactiele speeltjes zoals zand, slijm, klei; kalmeren de zintuigen en geven ontspanning.
- Verzwaringsknuffels geven diepe druk wat kan bijdrage aan een gevoel van ontspanning en veiligheid.
Stims kunnen allerlei oorzaken hebben. Emotieregulatie bijvoorbeeld. Zo kan je stimmen als je heel blij of enthousiast bent, of juist als je boos of verdrietig bent. Ook kan het een reactie zijn op iets wat je meemaakt of je omgeving, of simpelweg een manier van communiceren. Ook kan je stimmen als een manier om te kunnen focussen, als tic, of om rustig te worden. Stimmen kan ook een fantastisch copingsmechanisme zijn om meer controle te krijgen over de prikkels in je omgeving of om om te gaan met stressvolle situaties.
Stimmen is natuurlijk, normaal, belangrijk en vaak ook erg gezond, wat je reden ook is. Je zou nooit iemand moeten verbieden om te stimmen. Sterker nog als je het verbied gaan ze het juist doen.
Soms kunnen stims ook minder prettig worden voor jezelf en je omgeving: bijvoorbeeld als een stim verandert in snijden in jezelf, je huid openkrabben, jezelf zo hard knijpen dat je er blauwe plekken aan overhoudt, nagelbijten, of zulke harde muziek luisteren dat je er gehoorschade van krijgt.
Als er sprake van ongezonde stim is kan je bij jezelf nagaan wat je fijn vindt aan deze stim of welke zintuigen je ermee prikkelt, en een vervangende stim zoeken. Stoppen met ongezonde stims kan heel moeilijk zijn.
bron; kauwsieradenenmeer.nl / educadora-webshop.nl / neuroelfje.nl
