Afgelopen zaterdag was de jaarlijkse HELLP dag. Gezien het aantal aanwezigen is er veel belangstelling voor deze dagen. Mocht je er om wat voor reden dan ook niet bij geweest zijn lees dan zeker verder.
Het wordt steeds duidelijker dat de oorzaak een overbelasting van de bloedsomloop is.
HELLP vrouwen zullen hart en vaatziekten krijgen, 8 tot 20 verhoogde kans op hartproblemen. Maar ze worden niet direct ziek, wat wel tijdens de zwangerschap zo was. Op lang termijn, gemiddeld 50 jaar zullen er problemen ontstaan met hart en vaatziekten. De aanwezige gynaecologen benadrukken het belang om de problemen tijdig op te sporen. 50 jaar is lang, daarvoor zullen al voortekenen zichtbaar zijn!
Nieren van HELLP vrouwen werker harder en daarom ontstaan er problemen- hellp syndroom tijdens zwangerschap. Maar het heeft ook een groot voordeel. Doordat ze harder werken is er ook een betere functie dan bij vrouwen zonder HELLP, op lange termijn heeft de HELLP groep minder vaak nierfunctie problemen. Lekkage van eiwit komt op lange termijn wel ook voor bij HELLP vrouwen maar dan is de oorzaak vaat problemen en niet de nieren zelf.
Dialyse van de nieren tgv HELLP komt erg weinig voor, risico is 1 op 1000 dat er blijvende schade cq nieuw falen optreed. Vandaar dat er in de nieuwe richtlijnen minder vaak nierfunctie gecontroleerd wordt in bloedonderzoek.
Meisjes uit een HELLP zwangerschap hebben een hormonale toestand die 25 jaar achter loopt hierdoor zullen zij ook later beginnen te menstrueren dan leeftijdsgenoten.
Als er 3 maanden na de bevalling nog steeds sprake van een te hoge bloeddruk is dan is er een hoger risico op complicaties en is min 1 x per jaar controle nodig. Bij langdurige hoge bloeddruk zullen er nl ook nierfunctie problemen ontstaan.
Ongemerkt ontstaan er vaatproblemen binnen 10 jaar na het ontstaan van HELLP. Daarom moet de huisarts controleren op bloeddruk, cholesterol en bloedsuiker. Het suiker moet zeker vanaf 50 jaar ieder jaar gecontroleerd worden maar advies is om direct om de paar jaar te checken. Maar huisartsen doen dit niet… Het is een bekend probleem dat zij alleen de bloeddruk controleren. De hellp stichting is hier hard mee bezig.
Ook dit jaar het advies om zelf je bloeddruk te meten thuis. Een goede tip die voorbij kwam was om hem te meten als je erg gestresst bent, hoger komt je bloeddruk nl niet. De onderdruk wordt steeds minder gebruikt omdat die teveel wisselt en fout metingen aan geeft. Als de bovendruk 160 en hoger is moet je direct een arts opzoeken. Bij een waarden tussen de 140 en 160 is overleg aangeraden. Maak een afspraak bij de huisarts en laar het verder onderzoeken. Waardes van 140 en lager zijn normaal. Medicatie voor een te hoge bloeddruk of cholesterol wordt niet snel gegeven. Als er een hoog risico is in combinatie met hoog cholesterol, bloeddruk of bloedsuiker dan zal er eerst bekeken worden of de leefstijl aangepast kan worden – sporten, afvallen, niet roken, geen alcohol.
met 18 weken zwangerschap is de placenta af, er veranderd niets meer in de bloedvoorziening
In het Erasmus ziekenhuis te Rotterdam is de Fupec poli, hier word je 3 – 6 – 9 – 12 maanden na de bevalling voor controle gezien. Hierna nog elke 2 jaar ter controle hierbij word het gewicht, de bloeddruk, en bloed gecontroleerd op vetten, suiker, nierfunctie, cholesterol en ijzer. Witte bloedcellen reageren op plaque in de vaten. Als er een verhoogd hoeveelheid witte bloedcellen is moet er rekening met vernauwingen in de vaten worden gehouden. Bij vrouwen komen de vernauwingen beetje bij beetje waardoor het makkelijk over het hoofd gezien word. Een CT scan van het hart kan de vernauwingen aantonen. Verder worden de vaten gecontroleerd op stevigheid zoals de halsslagaders. Tevens word er een gezondheidsscore berekend. Iedereen mag zich aanmelden voor de poli, het maakt niet uit wanneer je HELLP gekregen hebt. Wanneer je via de huisarts een verwijzing vraagt word de Fupec poli vergoed door de je verzekering. Er word steeds vaker aan 24 uurs bloeddrukmeting gedaan, deze is veel betrouwbaarder. De uitslag toont de bloeddruk thuis en ook s’nachts. Met name het laatste is belangrijk omdat HELLP vrouwen in de nacht een hogere bloeddruk hebben, dit is uit de metingen gebleken.
Bij 50 % van de HELLP zwangerschappen ontstaan groeivertragingen bij je kind. Er lopen nog studies om medicatie te ontwikkelen om de groeivertragingen te beperken, ze verwachten nog 10 jaar nodig te hebben. Voorheen werd viagra uitgeprobeerd maar dit is direct gestopt toen de kinderen complicaties bleken te krijgen. Op dit moment wordt er aan een kunstplacenta gewerkt. Het is niet zo dat er robot baby’s zullen komen. Er zal een vlokkentest worden gedaan en een mini orgaan placenta zal worden gegeven waarop medicatie afgegeven kan worden. Bij kanker word er ook per lichaam de juiste medicijnen gegeven en dat zal met placenta therapie ook zo zijn. Placenta therapie geeft medicijnen tegen groeivertraging, speciaal voor de betreffende zwangerschap.
Bij een volgende zwangerschap is het belangrijk om kalk te geven. Kalk werkt beter dan aspirine en kan je bij de drogist kopen!
De vaten van de placenta kan bij HELLP vrouwen niet genoeg uitzetten, ze blijven klein en hierdoor komt er te weinig voedingstoffen binnen, het gevolg is een kleiner kind en de ziekte verschijnselen bij de moeder. Het tekort in bloedtoevoer komt ook bij dymaturen voor (te kleine kinderen).
Uit het publiek kwam de vraag of in de zomer meer HELLP voor komt omdat je dan ook meer vocht vasthoud en met de hitte kampt. Hier is één onderzoek naar gedaan en daaruit kwam dat er rond de kerst een lichte stijging gezien is. Als reden werd benoemd het eten maar vooral tgv een verminderde weerstand, door de lage weerstand word je sneller overbelast. In de zomer komt er inderdaad meer vocht maar er ontstaan geen vaatproblemen door hitte.
b.vanrijn@erasmusmc.nl
Bas van Rijn, gynaecoloog Erasmus ziekenhuis Rotterdam is één van de aanwezigen artsen, voor vragen mag je contact met hem opnemen.